Przeszedłeś zabieg ortopedyczny chirurgiczny, jesteś unieruchomiony lub zakres Twojego ruchu jest znacznie utrudniony, zwróć uwagę na swoje żyły i wdróż profilaktykę przeciwzakrzepową. Zakrzepica żylna to poważna choroba, której nie można lekceważyć. Po zabiegu chirurgicznym staraj się o jak najszybsze uruchamianie, podczas leżenia wykonuj ćwiczenia bierne, których celem jest poprawienia krążenia krwi w kończynach. Stosuj zapisane przez lekarza leki, które mają zapobiec powstawaniu zakrzepicy żylnej.
Jak tworzy się zakrzepica żylna?
Zakrzepica żylna polega na tworzeniu się skrzepów krwi wewnątrz naczyń żylnych. Najczęściej do ich powstania dochodzi w żyłach głębokich kończyny dolnej. Skrzep taki może oderwać się od ściany naczynia i z prądem krwi dotrzeć do płuc. Grozi to zatkaniem tętnicy płucnej, co może doprowadzić do śmierci.
Według statystyk około 5-10% zgonów w szpitalach jest spowodowanych zatorowością płucną w przebiegu zakrzepicy żylnej.
Przyczynami zakrzepicy mogą być:
- nadkrzepliwość krwi,
- zastój krwi oraz uszkodzenie ścian naczyń krwionośnych.
Zakrzepica żył powierzchownych nie jest tak groźna. Choć bolesna, zwykle nie prowadzi do zatorowości płucnej.
Przy unieruchomieniu dochodzi do spowolnienia przepływu krwi żylnej, a nawet do jej zastoju, który może się objawiać obrzękiem kończyn dolnych, uczuciem ich przepełnienia i bólem. Stan ten sprzyja niedotlenieniu tkanek, w których dochodzi do aktywacji krwinek białych i komórek śródbłonka naczyń. Prowadzi to w końcu do odkładania się nitek fibryny i powstania skrzepu przy ścianie naczynia.
Kto jest zagrożony zakrzepicą żylną?
Najbardziej narażone są osoby po rozległych zabiegach chirurgicznych, w tym głównie ortopedycznych, neurochirurgicznych i operacjach jamy brzusznej, pacjenci chorzy na raka, pacjenci unieruchomieni, np. leżący przez długi czas, osoby odbywające długie podróże samolotem w pozycji siedzącej, kobiety w ciąży i w okresie okołoporodowym, kobiety stosujące doustną terapię hormonalną (hormonalną terapię zastępczą i tabletki antykoncepcyjne) oraz osoby otyłe, a także pacjenci ze skłonnościami genetycznymi.
Objawy
Najczęstszymi objawami zakrzepicy żył głębokich nóg są: ból lub tkliwość kończyny, obrzęk, nadmierne ocieplenie kończyny, zaczerwienienie lub sinica, poszerzenie żył powierzchownych oraz gorączka. Czasem jednak zakrzepica nie daje żadnych objawów.
Zapobieganie zakrzepicy żylnej
Profilaktyka zakrzepicy żylnej jest bardzo ważna. Przede wszystkim powinna się ona opierać na jak największej ilości ruchu.
Aby zapobiec zakrzepicy powinniśmy jak najczęściej się ruszać. Pacjenci leżący powinni być jak najszybciej uruchamiani po zabiegu, a podczas leżenia powinno się wykonywać ćwiczenia bierne (poruszanie nogami pacjenta przez fizjoterapeutę), aby poprawić krążenie krwi w kończynach. Stosowanie odpowiednich antykoagulantów (głównie heparyn drobnocząsteczkowych) u osób z grupy ryzyka również może zapobiec zakrzepicy.
Ważne jest odpowiednie nawodnienie pacjenta.
Niektórym osobom przepisuje się pończochy medyczne o odpowiednio dobranym stopniu ucisku, a podczas długich podróży zaleca się chodzenie przynajmniej raz na 2-3 godziny oraz wykonywanie ćwiczeń podczas siedzenia, polegających na naprzemiennym unoszeniu pięt i palców oraz napinaniu mięśni.
Zaleca się także stosowanie luźnych ubrań.
Osoby prowadzące siedzący tryb życia, powinny wdrożyć zmiany polegające na włączeniu ruchu np. spacery, jazda na rowerze, pływanie.
Waga. Nadmiarowe kilogramy obciążają cały organizm i jego funkcjonowanie. Dlatego w profilaktyce zakrzepicy ważne staje się unormowanie masy ciała, wdrożenie odpowiedniej diety i ćwiczeń.
Palenie to kolejny czynnik, który ma zły wpływ na układ krwionośny. Rzucenie palenia to niezbędny element profilaktyki zakrzepicy.
Czasem konieczne jest odstawienie leków hormonalnych.
Zapobieganie chorobom to klucz do sukcesu zdrowotnego. Po raz kolejny sprawdza się powiedzenie, że ruch to zdrowie! A zatem zapraszamy na spacer, a tych, którzy są unieruchomieni po zabiegach ortopedycznych do ćwiczeń biernych.
