Paluch sztywny, określany również jako hallux rigidus, hallux limitus, jest rodzajem dolegliwości dotykającej palucha w stopie. Jak rozpoznać taką chorobę? Jakie ma ona przyczyny i objawy? Jakie metody leczenia pozwalają na uzyskanie najlepszych efektów?
Czym jest paluch sztywny?
Paluch sztywny to schorzenie zwyrodnieniowe stawów, które dotyka pierwszego stawu śródstopno-paliczkowego odpowiadającego za poruszanie się palucha, czyli dużego palca u stopy.
Dolegliwość ta przede wszystkim objawia się przez odczuwaną sztywność i ograniczony zakres ruchu, co utrudnia poruszanie dużym palcem oraz zginanie go w górę i w dół. Do pojawienia się tej choroby dochodzi na skutek degeneracji chrząstki pokrywającej kości stawu, dlatego dochodzi wtedy do kontaktu kości i powstawania ostróg kostnych.
Jakie są objawy palucha sztywnego?
Paluch sztywny może powodować zróżnicowane dolegliwości, między innymi:
- ból
- obrzęk
- sztywność stawu
- guzek na wierzchu lub na spodzie stopy
Na skutek tej dolegliwości może dochodzić do problemów z chodzeniem lub bieganiem.
Zwiększone ryzyko tej dolegliwości pojawia się na skutek nadmiernego przeciążenia stawów w stopie, urazów, zapalenia stawów. Najczęściej jest ona diagnozowana u osób powyżej 30 roku życia.
Jakie są przyczyny palucha sztywnego?
Do pojawienia się tej dolegliwości może dochodzić na skutek różnych czynników. Są to gównie:
Zwyrodnienie stawu
Choroba zwyrodnieniowa stawów, znana również jako artretyzm wpływa na staw dużego palca i powoduje ona pojawienie się nieprzyjemnych objawów.
Zapalenia stawów
Schorzenia stawowe powodujące zapalenia, między innymi reumatoidalne zapalenie stawów, dna moczanowa i inne rodzaje zapaleń stawów, także mogą doprowadzić do palucha sztywnego.
Przeciążenia i urazy
Do problemów ze stawem palucha mogą prowadzić także powtarzające się obciążenie stawu, na przykład podczas biegania lub skakania, a także urazy, takie jak złamanie lub skręcenie.
Wady w budowie stóp
Do częstszego pojawiania się problemów z paluchem mogą prowadzić również wady dotyczące budowy stóp, na przykład kości śródstopia.
Schorzenia
Niektóre schorzenia, takie jak cukrzyca i otyłość, mogą powodować podwyższone ryzyko rozwoju palucha sztywnego.
Paluch sztywny – metody leczenia
Leczenie palucha sztywnego dobierane jest indywidualnie przez lekarza zależnie od przyczyny oraz objawów tej dolegliwości. Najczęściej rekomenduje się:
Leczenie zachowawcze
We wczesnych stadiach choroby rekomenduje się głównie leczenie zachowawcze. Zaleca się:
- Odpoczynek,
- Unikanie czynności, które wywołują ból,
- Noszenie komfortowego obuwia, które ma niski obcas oraz dużo miejsca na palce,
- Stosowanie ortez, które pozwalają na ustabilizowanie stopy,
- Stosowanie leków przeciwbólowych bez recepty,
- Zimne okłady w przypadku obrzęków stawowych,
- Ćwiczenia poprawiające ruchomość stóp.
Zastrzyki
W niektórych przypadkach może być zalecana terapia iniekcyjna. Polega to na wstrzyknięciu kortykosteroidu lub kwasu hialuronowego bezpośrednio w staw, co pozwala na zmniejszenie stanu zapalnego i dolegliwości bólowych.
Fizjoterapia
Bardzo dobre rezultaty w przypadku palucha sztywnego daje również fizjoterapia prowadzona pod okiem doświadczonego fizjoterapeuty.
Fizjoterapeuta może zarekomendować różne metody leczenia, które pozwalają na zredukowanie dolegliwości bólowych oraz poprawę ruchomości stawu. Stosowane są różne techniki, między innymi ćwiczenia, terapia manualna, leczenie z użyciem zimna, terapia z użyciem fali uderzeniowej.
Zabiegi chirurgiczne
Gdy leczenie zachowawcze nie jest skuteczne, rozwiązaniem może być skorzystanie z operacji naprawczych.
Jedną z najczęściej stosowanych operacji jest cheilektomia, która polega na usunięciu ostrogi kostnej ze stawu. Dzięki temu można zmniejszyć dolegliwości bólowe i poprawić ruchomość stóp.
Inną metodą jest artrodeza palucha sztywnego. W tym przypadku zabieg polega na połączeniu ze sobą kości w celu stworzenia stabilnego stawu.
Niekiedy rekomenduje się również wszczepienie implantów, które pozwalają na zapewnienie prawidłowej pracy stawu.
