Praca przy komputerze, pisanie na nim, używanie myszki to dla wielu z nas codzienny sposób pracy. Niewłaściwa postawa przy pracy obciąża wiele organów naszego ciała jak np.: kręgosłup, szyję, oczy, nadgarstki. W dzisiejszym wpisie przyjrzyjmy się coraz częściej obserwowanemu zespołu cieśni nadgarstka.
Zespół cieśni nadgarstka występuje z częstością około 50 przypadków na 1000 osób. Choroba ta może pojawić się w każdym wieku, statystycznie najczęściej pojawia się po 50. roku życia. Zmiany chorobowe występują w jednej ręce zazwyczaj dominującej, rzadziej w obydwu. Kobiety chorują częściej niż mężczyźni. Ostatnio obserwuje się wzrost zachorowań u osób młodszych.
Ból nadgarstków
Większość osób pracujących przy komputerze zna to przykre uczucie, czyli ból dłoni i nadgarstków. Ma on związek z utrzymywaniem dłoni przez dłuższy czas w jednej pozycji. Ból pojawia się po długiej pracy przy komputerze, a z czasem nocne drętwienie ręki wybudza w nocy. Przewlekły ból nadgarstka może być objawem zespołu cieśni nadgarstka. Często dotyka pracowników biurowych, którzy większość czasu spędzają przy klawiaturze komputera.
Zespół cieśni nadgarstka to schorzenie spowodowane uciskiem nerwu pośrodkowego, który znajduje się w kanale nadgarstka. Ucisk spowodowany jest długotrwałą pracą nadgarstka w wymuszonej, nienaturalnej dla niego pozycji, albo wskutek często powtarzanych ruchów przy nadmiernym zgięciu i prostowaniu nadgarstków.
Obecnie dolegliwość ta dotyczy coraz młodszych osób. Na drętwienie, mrowienie, ból kciuka, palca wskazującego czy środkowego skarżą się nawet nastolatki.
Zespół cieśni nadgarstka towarzyszy również takim chorobom i stanom:
- choroby reumatyczne – reumatoidalne zapalenie stawów, twardzina układowa, zapalenie wielomięśniowe, choroba zwyrodnieniowa stawów, dna moczanowa lub rzekoma, mukopolisacharydozy;
- cukrzyca, niedoczynność tarczycy;
- gruźlica;
- choroby zawodowe i urazy – przeciążenie kończyny górnej u rzeźników, muzyków grających na instrumentach klawiszowych, osób używających klawiatury komputerowej (np. u programistów).
Objawy zespołu cieśni nadgarstka
Objawy cieśni nadgarstka to przede wszystkim bóle nadgarstka, zdrętwienie i mrowienie, często promieniujące w kierunku przedramienia, łokcia, barku. Ból może być o różnym nasileniu i skalę rozprzestrzeniania się. Najczęściej pojawia się w nocy, zakłóca sen. Kolejnym objawem jest również problem i trudności z chwytaniem i utrzymaniem przedmiotów. Choroba ta należy do neuropatii uciskowych, co oznacza, że za niekorzystne zmiany w nerwie odpowiada ucisk mechaniczny. Takie objawy powinny skłonić każdego do podjęcia diagnostyki i rozpoczęcie rehabilitacji lub leczenia chirurgicznego jeśli jest wskazane.
Rozpoznanie cieśni nadgarstka
Rozpoznanie cieśni nadgarstka wymaga wnikliwej analizy i różnicowania (czasami bóle rąk mogą mieć związek z zespołem bólowymi kręgosłupa szyjnego lub piersiowego). Podczas wizyty ortopeda przeprowadza wywiad, sprawdza czy nie doszło do zaniku mięśni w obrębie dłoni i wykona testy z opukiwaniem nerwu i zginaniem nadgarstka. Wykonuje się badania dodatkowe – przewodzenia nerwowego, elektromiografii, USG lub rezonans magnetyczny.
Leczenie cieśni nadgarstka
Leczenie dobiera się w zależności od zawansowania choroby i jej trwania. Jeśli cieśń nadgarstka zdiagnozowana jest dość wcześnie zaleca się leczenie zachowawcze przez okres 2–6 tygodni. Zazwyczaj po tym czasie pacjent zauważa poprawę, a po około 3 miesiącach obserwuje się najlepsze wyniki. Leczenie zachowawcze obejmuje stosowanie ortez na nadgarstek, wstrzyknięcia glikokorykosteroidów (czasem także glikokortykosteroidy doustnie), fizjoterapię, ultradźwięki lecznicze i ćwiczenie.
Jeśli działania rehabilitacyjne nie przynoszą poprawy, wykonuje się zabieg operacyjny, który usuwa przyczynę zmian, czyli ucisk wywierany na nerw pośrodkowy. Leczenie takie przynosi długotrwałe i dobre wyniki w 70–90% przypadków.
Profilaktyka
Wiemy już, że niewłaściwa postawa przy komputerze prowadzi do wielu schorzeń. Przy pisaniu na klawiaturze ręce powinny być zgięte pod kątem prostym w taki sposób, aby nadgarstki były ułożone równolegle do blatu biurka. Plecy proste. Ramion nie pochylamy do przodu. Nogi powinny być zgięte w kolanach pod kątem prostym.
Ważne jest również wykonywanie ćwiczeń profilaktycznych: należy regularnie wykonywać okrężne ruchy nadgarstka przez kilka minut. Dzięki temu poprawi się ukrwienie i zapobiegniemy powstawaniu przykurczów. Wskazane są także krótkie przerwy przy długotrwałej pracy nadgarstków, podczas których ćwiczy się ręce, szyję i barki.
W zapobieganiu pojawienia się zespołu cieśni nadgarstka lub jego leczeniu pomogą także ergonomiczne akcesoria komputerowe, takie jak podkładka pod nadgarstek lub funkcjonalna klawiatura.
Ból nadgarstków to sygnał, że coś dzieje się niedobrego w obrębie dłoni. Należy reagować szybko i zdecydowanie. Rozpocząć diagnostykę i jak najwcześniej rehabilitację, aby uniknąć zabiegu operacyjnego.
